Aanleiding

De zorg is sterk aan het veranderen de laatste jaren. Mensen moeten steeds meer mankeren voordat zij in aanmerking komen voor een kamer in een verzorgingstehuis. Ouderen zullen dus steeds meer op zichzelf aangewezen worden. Onder andere om bovenstaande reden is het belangrijk dat ouderen genoeg blijven bewegen. Uit onderzoek blijkt dat 65+’ers te weinig bewegen (Binnekade, 2012). Er wordt in dit onderzoek gezegd dat ouderen te weinig aangespoord worden tot bewegen. Beweging zou ook bij ouderen meer deel uit moeten maken van hun algemene dagelijkse levensverrichtingen (ADL).

Wanneer er gekeken wordt naar de Nederlandse bevolking in het algemeen scoren zij niet veel anders dan de ouderen onder ons. 80% van de totale Nederlandse bevolking beweegt te weinig of heeft overgewicht. Het feit dat mensen te weinig bewegen is dus probleem dat over de hele Bevolking verspreid is en wat met oog op de toekomst aangepakt zal moeten worden.

Waarom Fitbit?

Bij dit artikel is er gekozen om de Fitbit smartband uit te werken omdat dit de meest populaire en door consumenten het best beoordeelde activity trackier is (Kieskeurig, 2015). Ook werd er tijdens het schrijven van dit artikel bij BrabantZorg gebruik gemaakt van de Fitbit. Hier kon met de keuze voor dit onderwerk op ingehaakt worden.

Waarom bewegen mensen niet

Wanneer er gekeken wordt waarom mensen te weinig bewegen heeft dat een paar oorzaken (Wendel-Vos, 2013).

-          Inactieve Nederlanders staan minder positief tegenover bewegen dan actieve mensen.

-          Het beweeggedrag van anderen. Dit speelt vooral voor ouderen een rol. Die zien weinig mensen in de omgeving bewegen.

-          Te weinig tijd om te gaan sporten.

-          Sporten is te duur

Deze bovenstaande argumenten zullen weggenomen moeten worden bij mensen om ze in bewegen te krijgen.

Wanneer zouden mensen gaan bewegen?

Mensen zouden wanneer ze moeten gaan sporten voor gemakkelijke en goedkope sporten kunnen kiezen. Zo zegt 83% van de 1897 deelnemers van de nationale gezondheidstest van 2004 dat zij zouden gaan fietsen. 77% zou gaan lopen en 66% zou recreatief gaan sporten (Jans, 2005). Om meer tijd vrij te maken om te gaan bewegen wil de helft van de deelnemers minder televisie kijken en ruim een derde wil minder gaan computeren.

Deze mensen geven aan dat zij vooral behoefte hebben aan een persoonlijk advies over geschikte sport- en beweegmogelijkheden (78%). Ook kwam sterk naar voren dat er erg veel behoefte is aan een sport maatje (72%).

Door de onderzoeker werd geconcludeerd dat bewegingsstimulering zich vooral moet richten op eenvoudig uitvoerbare en goedkope beweegactiviteiten.

Belang van bewegen

Beweging heeft een directe relatie met de gezondheid. Het belang van beweging en het ontstaan van bepaalde ziekte wordt vaak onderschat. Echter heeft beweging effect op het ontstaan van hart- en vaatziekten, cerebrovasculaire aandoeningen, bepaalde vormen van kanker (colon kanker en borstkanker), diabetes type II, osteoporose,

angst, depressie en dementie.

Geschat wordt dat er jaarlijks 8.000 mensen vroegtijdig overleiden als gevolg van bewegingsarmoede (Greef, 2009). Gezondheid en beweging zijn dus niet los van elkaar te zien. Wat het effect van bewegen is op de gezondheid is goed te zien in figuur 1.

Figuur 1: dosis response curve bewegen en gezondheid

Veel ouderen dreigen hun zelfredzaamheid te verliezen omdat door gebrek aan beweging hun fysieke conditie sterk wordt aangetast. Hierdoor zijn ouderen steeds minder goed in staat om de basale zelfzorgtaken zoals uit bed gaan, zichzelf wassen en naar het toilet gaan uit te voeren. Wanneer er gezorgd kan worden dat ouderen meer bewegen en daarmee beter voor zichzelf kunnen gaan zorgen. Zouden deze ouderen ook minder beroep hoeven te doen op de zorg vanuit de overheid en zal de zorg beter betaalbaar worden. Lichamelijke activiteit draagt namelijk bij aan de zelfredzaamheid van ouderen (Gruijter, 2013).

Waarom 10.000 stappen?

Gemiddeld zet een matig actieve persoon ongeveer 5.000 stappen per dag. Dit zijn de stappen die gezet worden binnenhuis en met de dagelijkse klusjes zoals boodschappen doen. Hiernaast geldt de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB) van 30 minuten intensief sporten. Hiermee worden de overige 5.000 stappen behaald (Hacken, 2006). Door de introductie van de stappenteller om de gezondheid te bevorderen is dit half uur intensief sporten gelijkgesteld aan 10.000 stappen op een dag. Dit staat ongeveer gelijk aan 350Kcal. Wanneer iemand door een actieve manier van leven uit zichzelf al 10.000 stappen zet, is het niet meer nodig om hiernaast tevens intensief te sporten.

Werking van Fitbit

Fitbit is een driedimensionale versnellingsmeter. Deze meter houdt bij in welke richting bewogen wordt en met welke snelheid. De applicatie van Fitbit zet deze ruwe data om via algoritmes in informatie. De algoritmes nemen de ruwe data mee in de berekening, maar kijken daarnaast ook naar leeftijd, geslacht, gewicht en lengte. Op basis daarvan worden het aantal gezette stappen berekend en de afgelegde afstand. Wanneer er geen gebruik gemaakt kan worden van de Fitbit armband kan de applicatie ook de sensoren van een smartphone gebruiken. Echter heeft applicatie de dan minder functionaliteiten.

Door de ontwikkelingen van de algoritmes van Fitbit is de applicatie in staat om de stappen nagenoeg precies te tellen. In de afgelegde afstand zit echter wel een afwijking met de werkelijkheid (Takacs, 2014). Voor deze precieze meting is het noodzakelijk dat er gebruik wordt gemaakt van de Fitbit armband.

Wanneer vrienden eveneens gebruik maken van Fitbit kunnen deze toegevoegd worden in de Fitbit applicatie. Hierdoor kunnen vrienden onderling elkaar uitdagen of elkaar aan moedigen om meer te bewegen.

Effect van Fitbit op ouderen

Van de zelfstandig wonende ouderen ervaart twee derde geen lichamelijke beperkingen (EM, EA, S, & CG, 2011). Zij zouden dus gebruik kunnen maken van de Fitbit. Wanneer ouderen gebruik gaan maken van de Fitbit zullen zij hier ook een bewustere leefstijl op na houden. Het is namelijk zo dat mensen die hun activiteit gedurende de dag monitoren onbewust meer gaan bewegen om hoger te scoren (Tarachiu, 2014). Ouderen kunnen elkaar stimuleren om meer te gaan bewegen of juist samen te bewegen. Hierdoor kan er ook beter sociaal contact ontstaan tussen ouderen doordat zij samen een rondje gaan lopen.

Acceptatie technologie bij ouderen

Ouderen zijn bereid technologie in hun leven te accepteren wanneer zij bewust zijn van de voordelen die dit voor hen mee brengt (Cleas, 2013). Het is belangrijk dat er goed duidelijk gemaakt wordt dat het dragen van de Fitbit niet een direct voordeel oplevert, maar preventief werkt.

Ouderen vinden het gebruiksgemak van technologie erg belangrijk. Daar scoort de Fitbit erg hoog op. De band hoeft namelijk alleen maar gedragen te worden en tijdig opgeladen te worden. De applicatie hoeft alleen maar geopend te worden om te zien hoe veel stappen er die dag gezet zijn.

Hoe kan Fitbit succesvol geïmplementeerd worden?

Wanneer een applicatie als Fitbit succesvol geïmplementeerd dient te worden is het erg belangrijk dat er goed rekening gehouden wordt met de doelgroep. Een belangrijk verschil tussen de jongere generatie die opgegroeid is met technologie en de oudere generatie die opgegroeid is zonder technologie, is dat de ouderen technologie al snel als belastend zullen ervaren. Daar waar jongeren technologie al snel als oplossing voor een probleem accepteren kan dat voor ouderen een stuk lastiger zijn. Aan een oudere moet goed uitgelegd worden wat het nut is van het dragen van een Fitbit armband en wat hierbij de persoonlijke voordelen zijn (Fausset, 2013). Daarnaast is het bij het implementeren van de Fitbit van belang dat het gebruik van de Fitbit deel uit gaat maken van het leven van de persoon. De persoon moet er aan wennen altijd het bandje om de pols te dragen om de metingen bij te houden. Wanneer een persoon het apparaat niet meer aan doet worden er ook geen metingen uitgevoerd.

Conclusie:

Bewegen is belangrijk voor de gezondheid van de mens. Het is namelijk zo dat bewegen een positief effect heeft ten aanzien van het ontstaan van meerdere ziektes. Daarom is het erg belangrijk dat ouderen voldoende bewegen. Echter beweegt 88% van de ouderen in Nederland te weinig. Redenen die hiervoor gegeven worden zijn dat sporten duur is en dat ouderen ook weinig anderen in hun omgeving zien bewegen. Er wordt dan ook gezegd door 78% dan de ouderen behoefte heeft aan een persoonlijk beweegplan en 72% van de mensen geeft aan dat zij meer zouden gaan bewegen wanneer zij een sportmaatje zouden hebben.

Bij het gebruik van Fitbit kunnen ouderen samen bewegen en kijken wie het meest bewogen heeft in een bepaalde tijd. Hierdoor kunnen ouderen ook aansporen worden om samen te gaan bewegen.

Met het gebruik van Fitbit geldt voor iedereen dat zij 10.000 stappen moeten zetten op een dag (geadviseerd door WHO). Deze stappen worden geteld door de activiteit meter in de armband. Door de 10.000 stappen te zetten wordt de kans op gezondheidsklachten kleiner en kunnen ouderen vitaler en zelfstandiger worden. Dit is erg belangrijk wanneer zij langer zelfstandig moeten blijven wonen. Het gebruik van Fitbit zorgt voor een gezondere en beter bewuste leefstijl van de persoon, omdat deze persoon gedurende heel de dag bezig is met de gezondheid.

Literatuur

Binnekade, T. T. (2012). Onbewogen om bewegen. Amsterdam: Vrije Universiteit Amsterdam.

Cleas, V. (2013). Hoe denken ouderen over automatische contactloze monitoring? leuven: UZ Leuven.

EM, Z., EA, v. d., S, v. W., & CG, S. (2011). Gezond ouder worden in Nederland. Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu RIVM.

Fausset, C. B. (2013). Older Adults’ Use of and Attitudes toward Activity Monitoring Technologies. Proceedings of the Human Factors and Ergonomics Society Annual Meeting (pp. 1683-1687). georgia: sage journals.

Greef, D. M. (2009). Het belang van bewegen voor onze gezondheid. Groningen: Centrum Bewegingswetenschappen Rijksuniversiteit Groninge.

Gruijter, M. d. (2013). Meer senioren bewegen en sporten in. Rotterdam: Verwey-Jonker instituut.

Hacken, N. H. (2006). Het nut van stappentellers voor het monitoren en bevorderen van het. Groningen: UMC Groningen.

Jans, M. (2005). Met persoonlijk advies en ‘beweegmaatje’ komen. Hooftdorp: TNO.

Kieskeurig. (2015, juni 10). Smartband. Opgehaald van Kieskeurig: https://www.kieskeurig.nl/smartband?min=&max=&min_default=39&max_default=389&sort=best&view=thumbnails&pcode=&q=activity%20%20tracker

Takacs, J. (2014). Validation of the Fitbit One activity monitor device during treadmill walking. Journal of Science and Medicine in Sport, 496-500.

Tarachiu, V. (2014). Mindfulness and Wearing a Fitbit Activity Monitor. Arizona: ARIZONA STATE UNIVERSITY .

Wendel-Vos. (2013, juni 11). Wat zijn redenen om veel, weinig of niet te bewegen? Opgehaald van Nationaal Kompas Volksgezondheid: https://www.nationaalkompas.nl/gezondheidsdeterminanten/leefstijl/lichamelijke-activiteit/wat-zijn-de-mogelijke-oorzaken-van-onvoldoende-lichamelijke-activiteit/